مدلسازی آماری برآورد عملکرد گندم دیم با استفاده از شاخص های اقلیم شناسی- کشاورزی، و سنجش از دور در استان کردستان

هدف از این مطالعه مدلسازی آماری عملکرد گندم دیم در استان کردستان می باشد. به این منظور از مدل های رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است که متغیر وابسته این مدل ها میزان عملکرد گندم دیم بوده و عناصر اقلیمی و شاخص های اقلیم شناسی کشاورزی، اولین گروه از متغیرهای مستقل در این تحقیق بوده اند که شامل اختلاف تجمعی دمای حداکثر و حداقل روزانه(td)، واحدهای حرارتی- آفتابی تجمعی(htu)، کمبود فشار بخار آب تجمعی(vpd)، میانگین تبخیر و تعرق (pet)، مجموع بارش(r)، میانگین روزانه دما (tmean)، تعداد روزهای بارانی(rday)، حداکثر مطلق سرعت باد (ffabsmax) می باشند. که هرکدام از متغیرهای مستقل فوق برای مراحل مختلف رشد محصول از کاشت تا برداشت، شامل مرحله کاشت تا سه برگی شدن(16 مهر تا 16 آبان)، مرحله اول رشد رویشی(17آبان تا 21آذر)، مرحله خواب(22آذر تا 25اسفند)، مرحله دوم رشد رویشی پس از خواب(26اسفند تا 21 اردیبهشت)، مرحله زایشی(22اردیبهشت تا 20 خرداد) و مرحله رسیدگی کامل(21خرداد تا 20 تیر) استخراج شده اند. همچنین این متغیرها برای کل فصل رشد و مجموع مرحله دوم رشد رویشی پس از خواب و مرحله زایشی استخراج شدند. دومین گروه از متغیرهای مستقل در این تحقیق را شاخص های طیفی استخراج شده از سنجنده avhrr از ماهوارهnoaa برای زمان حداکثر سبزینگی(حداکثر شاخص سطح برگ)، تشکیل داده اند و شامل شاخص گیاهی نسبتی (rvi)، شاخص گیاهی اختلاف نرمال شده(ndvi)، شاخص پوشش گیاهی تفاضلی(dvi)، شاخص گیاهی اختلاف نرمال شده و تعدیل شده(tndvi) و شاخص rvi1 می باشند. سومین گروه متغیرهای مستقل این تحقیق، ترکیب دو گروه متغیرهای مستقل فوق می باشند. روش بازنمونه گیری بوت استرپ برروی همه مدلهای استخراج شده اجرا، و بر مبنای نتایج آن اقدام به تخمین میزان عملکرد برای سال های 83 تا 85 گردیده است. تحلیل های انجام شده نشان می دهد که با ورود عناصر اقلیمی و شاخص های اقلیم شناسی کشاورزی به عنوان متغیرهای مستقل به مدل های رگرسیون خطی، مناسب ترین مدل های برآورد عملکرد گندم دیم در کل استان کردستان و شهرستان های سقز و بیجار، داده های مرحله زایشی(23 اردیبهشت تا 20 خرداد)است. در شهرستان دیواندره، بهترین مدل مربوط به مجموع دو مرحله دوم رویشی و مرحله زایشی می باشد. در شهرستان مریوان بهترین مدل، با توجه به داده های مرحله خواب(22 آذر تا 25 اسفند)، و در دو شهرستان سنندج و قروه با توجه به داده های کل فصل رشد بدست آمده است. از شاخص های طیفی استخراج شده شاخص dvi از شرایط بهتری برای مدلسازی و پیش بینی عملکرد گندم دیم برخوردار است. بعلاوه مدل های ترکیبی شامل ترکیب عناصر اقلیمی و شاخص های اقلیم شناسی کشاورزی با شاخص های طیفی گیاه، منجر به مدل هایی با دقت بالاتر می شوند. کاربرد روش بازنمونه‎گیری بوت استرپ برروی مدلهای رگرسیونی بدست آمده، در مطالعات مدلسازی محصول که تعداد نمونه ها زیاد نیست، منجر به دقت درون مدلی بالاتر می شود و بنابراین جهت بالا بردن دقت پیش بینی عملکرد محصول گندم دیم استفاده از این روش امکان پذیر می باشد.